Operacija ugradnje proteze kuka

Operacija kuka

Zglob kuka, jedan od najvećih zglobova u telu čoveka, nalazi se između karlice i butne kosti. Glavna uloga mu je omogućavanje pokretljivosti ekstremiteta i pružanje stabilnosti i ravnoteže tela. Zahvaljujući svojoj složenoj građi, zglob kuka je veoma izdržljiv i fleksibilan, podnosi veliku težinu, i omogućava nam da nesmetano hodamo, trčimo i skačemo.

Oštećenjem zgloba kuka, uobičajene dnevne aktivnosti kao što su hodanje, sedanje i ustajanje sa stolice mogu biti bolne i teško izvodljive.

Najčešći razlozi nastanka oštećenja zgloba kuka su degenerativne prirode – artroza (primarna – nepoznatog uzroka ili sekundarna – usled reumatskog oboljenja ili posttraumatskog stanja) ili prelomi.

Operacija kuka je procedura kojom se ugrađuje veštački kuk, proteza koja zamenjuje zglob oštećen propadanjem zglobne hrskavice, prelomom ili drugim stanjima. Ona se izvodi kada sve druge metode nisu dale rezultate, a za cilj ima da pacijenta oslobodi bola i omogući mu normalan pokret i povrati kvalitet svakodnevnog života.

Indikacije za operaciju kuka

  • Bolovi u kukovima, kičmi i preponi, koji su prisutni u miru, a naročito se pojačavaju pri naporu i fizičkoj aktivnosti. Često se šire niz butinu sve do kolena. Pacijenti ponekad navode da su prisutni i tokom noći, kada ih bude iz sna. Ne prestaju uprkos primeni lekova ili fizikalne rehabilitacije.
  • Ukočenost u kuku koja ograničava pokrete ili podizanje noge.
  • Bolovi koji ne prestaju čak ni nakon upotrebe lekova protiv bolova i fizikalne terapije.
  • Pacijenti često navode da određeno vreme koriste štap prilikom hoda.
  • Moguće skraćenje noge na strani obolelog kuka.
  • Zapaljenje sinovije kolena  – sinovitis

Preperativna priprema pacijenta za operaciju kuka

Pacijenti koji se priremaju za operaciju ugradnje proteze kuka moraju biti preoperativno sagledani od strane ortopeda.

Na osnovu kliničkog pregleda i rendgenskog snimka karlice sa kukovima vrši se procena stepena oštećenja i donosi odluka o vrsti proteze koja će biti upotrebljena. U pojedinim slučajevima, nekad je potrebno uraditi skener ili pregled kuka magnetnom rezonancom.

Preoperativna priprema, takođe, uključuje laboratorijske analize, EKG i razgovor sa anesteziologom. Potrebno je da pacijent pruži na uvid svoju prethodnu medicinsku dokumentaciju i da podatke o lekovima koje redovno uzima.

U zavisnosti od stanja samog pacijenta nekada je neohodna preoperativna konsultacija lekara kod kojih se pacijent prethodno lečio ili dodatna radiološka dijagnostika.

Dan pred operaciju, preporučuje se laganija ishrana. Potrebno je  prekinuti sa unosom hrane i pića najmanje šest sati pre planirane operacije.

Prijem u bolnicu je, najčešće, jedan dan pre same operacije, ali taj period može da se razlikuje u zavisnosti od pripremljenosti samog pacijenta za operaciju.

Kako se izvodi operacija kuka

Ova vrsta operacije može da se izvede u opštoj ili regionalnoj – spinalnoj/epiduralnoj anesteziji. Odluka o vrsti anestezije donosi se u dogovoru anesteziologa sa pacijentom i zavisi najpre od stanja samog pacijenta i eventualnih pratećih bolesti.

Operacija ugradnje veštačkog kuka predstavlja uklanjanje oštećenih delova kosti i i njihovu zamenu protetskim komponentama.

Apsolutna ograničenja za ugradnju totalne endoproteze kuka ne postoje. Prilikom izbora vrste proteze, svakom pacijentu se pristupa individualno. Neki od fakora koji su značajni prilikom izbora su starosno doba pacijenta, stepen oštećenja zgloba kuka, anatomske karakteristike, očekivani stepen telesne aktivnosti nakon operacije, prateće bolesti pacijenta ili prethodne intervencije

Operacija kuka uspešno se izvodi u svim životnim dobima, od mladih ljudi sa juvenilnim artritisom, pa sve do starijih osoba sa degenerativnim oštećenjem.

Opravak nakon operacije kuka

Nakon same operacije i prestanka delovanja anestezije mogući su bolovi u operisanom kuku koji se uspešno kupiraju analgeticima. U postoperativnom periodu, u zavisnosti od same operacije i stanja pacijenta moguće je da postoji potreba za nadoknadom krvi transfuzijom.

Aktivacija i vertikalizacija pacijenta u ranom periodu posle operacije je veoma važna i započinje već prvog postoperativnog dana. Postopearativno, fizioteraput se uključuje i edukuje pacijente adekvatnim vežbama, načinu kretanja i hodu, bez rizika od povrede i bola.

Tokom boravka u bolnici, postoperativna rana se redovno previja i prati se proces zarastanja ožiljka.

Planirani boravak u bolnici, nakon operacije kuka je 5-7 dana.

Prilikom otpusta, pacijent dobija savete i preporučenu terapiju, zakazuje se termin sledeće kontrole i previjanja. Skidanje konaca je najčešće dve nedelje posle operacije.

Moguće komplikacije nakon operacije kuka

Iako retke, kada se pojave komplikacije, mogu produžiti ili ograničiti oporavak. Najčešće kompikacije podrazumevaju: infekciju, stvaranje krvni ugrušaka, nejednakost dužine nogu nakon operacije, iščašenje operisanog kuka, razlabavljnje i trošenje ugrađene proteze.

Specijalisti

dr Predrag Pavlović

Specijalista ortopedije i traumatologije

dr Zoran Šćekić

Specijalista ortopedije i traumatologije

dr Saša Mladenović

Specijalista ortopedije i traumatologije